“Bebeklerde Kafa Şekli Bozuklukları ve Önlemleri”.-mikrosefali,hidrosefali
Güncelleme tarihi: 19 Kas 2024
sMikrosefali hastalığı, genetik ve çevresel sebeplerle oluşan ve gelişen nörogelişimsel bir organ deformasyonudur.
Mikrosefali’ de bebeğin kafa çapı normal ölçülerin altındadır. Bu durum bebeğin beynini olumsuz etkiler. Beyin dokusu, meninksler (beyni saran zarları) ve kafatası ile koruma altında olan bir organdır. Kafatasında 5 adet kemik, bu kemikler arasında aralarında bir boşluk bulunan sütürler (fibroz yapıdaki eklemler) ve bağ dokusundan oluşmuş 6 adet, bıngıldak bulunur. Bu bıngıldakların 5 tanesi doğumdan önce kapanır. Bebek dünyaya bir bıngıldak ve 5 sütür ile gelir. Doğum anında bu sütürler arasındaki boşluklar açıktır. Bebeğin doğum anında kanaldan geçişi bu boşluğun kapanmamış olması sayesinde kolaylaşır.
Bebek dünyaya beyin hacmi ve gelişimi tamamlanmamış olarak gelir ve durum bebeğin 2 yaşına kadar devam eder. Bu zaman içinde beyin hem hacim açısından büyüyerek normal ölçülere gelir, hem de gelişimin tamamlar. O zaman eklemler de sertleşip kemikleşir ve hala mevcut olan boşluk kapanır. Kafa kemikleri sabitleşerek kafatası gelişimi tamamlanır.Bazı nedenlerle bebek, bu oluşumlar tamamlanmadan eklemlerin ve arasındaki boşluğun vaktinden önce kapanması ile çeşitli anomalilere maruz kalır. Erken kapanan eklemler nedeniyle, hacimce büyüyemez, dolayısiyle normal gelişimini de tamamlayamaz ve (“kraniosinostoz,”) adı verilen rahatsızlık meydana gelir. Buna bağlı olarak bebeğin kafatası, beynin defermasyonuna göre asimetrik bir şekil alır.
Bebeklerde Kafa Şekil Bozukluğu Sebepleri Nelerdir?•
Anne karnındaki bebeklerin olası bazı duruş pozisyonları.• Zor doğumlarda uygulanan “forsepsi” ile yapılan müdahaleler.• Bebeğin bazı geliş biçimleri.• Küvezde kalması.• Boyun kaslarının kısalığı.
Diğer önemli risk faktörleri :
• İleri yaşta anne olmak.
• Sigara kullan anneler ve gebeliklerinde devam eden anneler..
• Yüksek rakımda yaşayan anneler.
• Annenin beyaz ırk olması.
• Erkek bebek olması.
• Gebe kalabilmek için ferlilite tedavisi görmak.
• Babanın organik madde içeren işlerde çalışıyor olması. (Tarım ve ormancılık gibi)
• Bu gibi durumlarda bu hastalık daha sık görülmektedir.
1- Mikrosefali (küçük beyinli doğma): Küçük beyinli doğan bebeklerde, beynin büyümesini engelleyen sorunlar sebebiyle kıkırdaklar erken dönemde kaynar ve sabitleşir.
2-Hidrosefali; Bazen de bebek, kafa içi gelişen su artışı nedeniyle hidrosefali denilen bir sorunla doğar. Fazla suyun boşaltılması için takılan şantın gereğinden fazla su boşaltmasıyla beynin içeri doğru büzüşerek genişlemesi engellenir. Bu durum da kafatasındaki sütürlerin erken kapanmasına sebep olur.
Bütün bu sebeplerle meydana gelen kafa yapısı bozuklukların bağlı olarak gelişen beynin gelişememesi sonucunda çeşitli rahatsızlıklara ve zeka sorunlarına yol açar.
3-Pozisyonel Deformasyon : Bebeklerin hatalı şekillerde yatırılması sonucu oluşan kafatası deformasyonlarıdır. Doğumsal olmayıp, sonradan gelişen bir durumdur. Genel olarak bebeklerin doğumlarını takip eden ilk üç ay içinde hareketleri kısıtlıdır. Nasıl yatırılırsa öyle kalırlar. Bu dönem içinde hep aynı pozisyonda yatırılsa, başının yastığa gelen kısmında şekil bozukluğu olur ve bu bölüm düzleşir. Buna karşın aksi yöndeki alında şişme meydana gelir. Bunu bilen anneler, bu dönem içinde bebeğin yatış şeklinde, özellikle başın yastığa temas ettiği bölgede pozisyon değişikliği yaparak bu oluşumu engeller. Fark edilmeyen ve duruma müdahale edilmeyen durumlarda bebeğin kafasında deformasyon gelişir. Ancak bebek büyüyüp yürüme dönemine geldiğinde, yatış pozisyonunda kendiliğinden başını sağa sola çevirmesiyle durum düzelir. Bu süreç bebeğin 2 yaşına gelmesine kadar sürer. Bu durum çocuğun doktoru tarafından takip edilmelidir.
Bebeklerde Kafa Şekil Bozukluğunun Sonuçları Nelerdir?
Küçük kafa şekilleri: Hastalığın en belirgin özelliği, yeni doğan bebekte kafa büyüklüğünün normal ölçülerin altındaki değerlerde olmasıdır. Bu durum gerek doğudan önce, gerekse doğum anında uzman doktorları uyaran çok önemli bir belirtidir. Bu belirtinin ciddiyetle değerlendirilmesi ile alınacak önlemler ve zamanında yapılacak çeşitli müdahalelerle hastalığı minumum zararla atlatmak mümkün olabilmektedir. Mikrosefali hastalığının erken teşhisi, birçok riski, minumuma indirme noktasıda çok önemlidir.
Teşhis ve tedavide erken davranmak, mikrosefali hastası bebeğin yaşam stardartlarını yükseltir.
Hastalığın Olası Riskleri Nelerdir?
1. Denge ve el becerilerinde oluşan sorunlar. Emekleme, oturma ve konuşma becerilerin önemli gerilikler.
2. Bilşsel gelişim bozuklukları. Problem çözme ve öğrenme bozuklukları.Hafıza zayıflığı. Dikkat eksikliği veya hiperaktivite oluşabilir.
3. Denge sorunları, kas güçlüğü, görme ve işitme sorunları. Beslenme sorunlarına ve yutma zorluğuna bağlı vitamin ve mineral eksikliği.
4. Koordinasyon bozuklukları.
5. Yüzde, anormal fiziksel görünümler oluşabilir.
6. Epilepsi tipi nöbetlerle hayati riskler gelişebilir.
Bebeğinizin Kafatası Deformasyonunu Nasıl Anlaşılır.
Bebeklerdeki kafatası deformasyonlarının yeri ve şiddeti ölçülür. Yapılacak müdahaleye gerek olup olmadığına, bu aşamadan sonra karar verilir.Bebeklerde sık rastlanan bu sorun 3 boyutlu tarama cihazlarıyla, bebek 6 ayına gelmeden anlaşılabilir. Doğumsal olmayan kafatası şekil bozuklukları, bebeğin 6 ay öncesinde anlaşıldığında, sırt üstü yatışlarında uygulanacak pozisyon değişikliği, egzersiz ve yüzüstü aktiviteleri uygulanarak düzelme sağlanabilir.Çok ilerlemiş ve büyük şiddette olan bozukluklarda kask tedavisi uygulanır. Tüm tedavi şekilleri tıbbi tarama cihazlarıyla takibe alınmalı ve çalışmalar doktor denetiminde yapılmalıdır.
Bebeklerde Kafa Şekil Bozukluğu Tedavisi Nedir?
Bebeklerde Kafa Şekil Bozukluğu, Bebek daha anne karnındayken, yapılacak ultrason muayenesi ile anlaşılabilir. Doğum sonrasında ise, uzman bir doktor bebek doğar doğmaz bunu farkedebilir ve isteyeceği bilgisayarlı tomoğrafi raporuyla tanı koyar.
Hafif derecelerdeki şekil bozuklukları özel olarak hazırlanmış kask kullanımıyla düzeltilir ve bebeğin beyin gelişimi desteklenebilir. Ancak biraz daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale tercih edilir.
6 ayı dolmuş bebekler için açık ameliyat gerekir. Bu ameliyat ile uzman cerrah, bebeğin kafatası kemiklerine yapacağı kesilerle, kafatasını yeniden şekillendirebilir. Ameliyat sonrası gerekirse, doktorun uygun göreceği süre boyunca kask kullanımı tedaviye eklenebilir.
Ameliyat öncesi alanında uzman doktorlar tarafından 3D, BT ve MR taramaları yardımıyla sanal ameliyat planlaması yapılır. Müteakiben beyin cerrahı, baş ve yüz cerrahisi uzmanları ile oluşan uzman bir ekip tarafından, ameliyatta hangi yöntem kullanılmasının uygun olacağı kararlaştırılır. Bu konuda uygulanan geçerli iki yöntem vardır.
Bunlarda biri endoskopik yöntem diğeri ise açık cerrahi yöntem. Uzman doktorların görüşlerine göre bu yöntemlerden biri seçilerek, ameliyat planlaması kararlaştırılır.
Bu Konuda Ebeveyn Tutum ve Davranışları Nasıl Olmalıdır?
Bu hastalığı taşıyan çocukların ebeveynlerinin, konunun uzmanları ile konuşarak “Destekleyici Bakım” konusunda bir program hazırlamaları gerekir. Sevgi, şefkat, özveri ve sabra dayalı bir yaklaşımla, çocuğu mümkün olduğu ölçüde bireysel yaşama hazırlamaları, onların yaşamları açısından çok önemlidir.
Çocuğun doktoru tarafından tavsiye edilen çeşitli terapiler, kas fonksiyonlarını kontrol altına alabilen botoks uygulamaları, yürüme problemlerinde uygulanabilen fizik tedavi yöntemleri ile çocuğa yardım edilerek performansı yükseltilmeye ve yaşam kalitesi arttırılmaya çalışılmalıdır.
Sonuç!
Erken teşhis ve tedavinin önemi, asla unutulmamalı ve unutturulmamalıdır. Bu konuda tüm sivil toplum kuruluşlarının ve tüm çocuk dostlarının el ele vererek toplumun her kesiminde konuyla ilişkili farkındalık yaratılmalıdır.
Comentários